Informacje o Gminie

Podstawowe informacje:

Liczba mieszkańców gminy: 42 100 (stan na 31.12.2022)

Powierzchnia gminy: ok. 100,2 km² (w tym ok. 20,48 km² zajmuje powierzchnia miasta)

Podział administracyjny: miasto Skawina + 16 sołectw

Ludność miasta: 22 797 (stan na 31.12.2022)

RYS HISTORYCZNY

Historia Skawiny sięga 1364 roku, kiedy to król Kazimierz Wielki na terenie wsi Pisary, Babice Nowe i Stare lokował miasto, które od położenia nad rzeką Skawinką zyskało nazwę Skawina. Władca hojnie uposażył miasto, zakładając tu parafię, szkołę, a nawet wznosząc zamek. Prawdopodobnie już za rządów fundatora zabudowania miejskie zaczęto otaczać murami miejskimi. Skawina pełniła bowiem strategiczną rolę w systemie obronnym kraju. Tuż obok przebiegała granica Polski z Księstwem Oświęcimskim. Przygraniczne położenie miasta, leżącego na szlaku handlowym łączącym Wieliczkę i Kraków z Oświęcimiem powodowało, iż Skawina szybko stała się regionalnym ośrodkiem handlu. Lokalni rzemieślniczy chętnie korzystali z obecności kupców. W mieście pracowało wielu piekarzy, rzeźników, krawców, płócienników, szewców, garbarzy czy garncarzy. W 1533 roku król Zygmunt Stary wyznaczył miastu aż 3 dni jarmarczne w ciągu roku. Przypadały one na wspomnienie św. Wojciecha, św. Jadwigi oraz w Święto Zesłania Ducha Świętego. W połowie XVII wieku nad miasto nadciągnęły ciemne chmury. Najpierw w latach 1651-1652 spustoszyła Skawinę zaraza w której zginął co drugi mieszkaniec miasta. Następnie przez wyludnione miasto przetoczyła się wojenna pożoga. Podczas najazdu Szwedów w 1655 roku bezpowrotnie zniszczono zamek oraz mury miejskie. Ostateczny cios zadały miastu w 1657 roku wojska księcia Siedmiogrodu Jerzego Rakoczego, które zniszczyły i zgrabiły wiele domostw. Seria wydarzeń z lat 1651-1657 spowodowała, że w zrujnowanym mieście pozostało zaledwie 300 mieszkańców. Kolejne lata także nie były łaskawe dla regionu. Toczyły się tu bowiem potyczki pomiędzy wojskami konfederackimi, a Rosjanami. W czasie zaborów Skawina znalazła się pod austriackim panowaniem. Prawdziwym przełomem dla miasta okazał się 1884 rok. Powstała wówczas linia kolejowa z Krakowa do Żywca. Już 4 lata później w Skawinie otwarto dworzec kolejowy. Wraz z nim do miasta powróciło życie. W 1895 roku rozpoczął działalność pierwszy duży zakład przemysłowy w mieście czyli skawiński browar. Jeszcze przed 1900 rokiem powstała tu rafineria. Z kolei w 1910 roku powstały dwie fabryki, które do dziś wpisują się w przemysłowy charakter miasta. Otwarto wówczas Pierwszą Galicyjską Fabrykę Wyrobów Kamionkowych i Szamotowych oraz Fabrykę Środków Kawowych S.A. Henryka Francka produkująca kawę zbożową – znaną od 1971 roku pod nazwą Inka. Po II wojnie światowej do istniejących już zakładów dołączyła Huta Aluminium oraz Elektrownia.

WALORY PRZYRODNICZE

Pomimo wysokiego współczynnika urbanizacji w gminie Skawina udało się zachować wiele obszarów atrakcyjnych przyrodniczo. To tutaj znajduję się jeden z największych kompleksów leśnych Pogórza Wielickiego czyli Las Bronaczowa. Więcej o tym miejscu przeczytacie po kliknięciu w link: https://ckis.pl/turystyczna-skawina/atrakcje-przyrodnicze/las-bronaczowa-i-rezerwat-kozie-katy. Ponadto na południowych krańcach gminy, pomiędzy wzgórzami Chorzyny, a Pochów leży malownicza Dolina Cedronu. Pomimo zabudowań potok ten charakteryzuję się krystalicznie czystą wodą i jest siedliskiem dla skójki gruboskorupowej. Więcej o obszarze wpisanym na listę Natura2000 przeczytacie tutaj: https://ckis.pl/turystyczna-skawina/atrakcje-przyrodnicze/dolina-cedronu/

ZABYTKI

Od czasów dynastii Piastów w gminie Skawina rozwija się osadnictwo, powstają parafie i kwitnie rzemiosło. Do czasów dzisiejszych zachowały się imponujące budowle przypominające tak mieszkańcom, jak i turystom o minionych wiekach. Na szczególną uwagę zasługą trzy świątynie:

– Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Woli Radziszowskiej, więcej tutaj: https://ckis.pl/turystyczna-skawina/zabytki/koscioly/kosciol-w-woli-radziszowskiej-2/

– Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krzęcinie, więcej tutaj: https://ckis.pl/turystyczna-skawina/zabytki/koscioly/kosciol-w-krzecinie-2/

– Kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Skawinie, więcej tutaj: https://ckis.pl/turystyczna-skawina/zabytki/koscioly/kosciol-pw-sw-apostolow-szymona-i-judy-tadeusza/

Odwiedzając gminę Skawina nie można także zapomnieć o zobaczeniu tutejszych dworków. W dwóch z nich urządzone zostały interesujące wystawy opisujące historię konkretnych miejscowości, lokalne tradycje, a także sylwetki wybitnych postaci związanych z regionem. W Skawinie koniecznie odwiedźcie Dwór Ludwikowskich – więcej tutaj: https://ckis.pl/o-nas/obiekty/dworek-ludwikowskich/. Natomiast w Radziszowie do swoich przytulnych wnętrz zaprasza Dwór Dzieduszyckich – więcej: https://ckis.pl/o-nas/obiekty/dwor-dzieduszyckich-w-radziszowie/

Więcej intersujących miejsc znajdziecie w zakładce: https://ckis.pl/turystyczna-skawina/zabytki/

JAK PORUSZAĆ SIĘ PO GMINIE?

Zachęcamy do sportowej aktywności i poruszania się po malowniczo położonych miejscowościach na rowerze. Aktualne szlaki oraz mapy znajdziecie w naszej zakładce trasy rowerowe: https://ckis.pl/turystyczna-skawina/aktywny-wypoczynek/trasy-rowerowe/

Gmina Skawina obfituje także w trasy spacerowe. Zbiór najciekawszych propozycji znajdziecie tutaj: https://ckis.pl/turystyczna-skawina/aktywny-wypoczynek/trasy-spacerowe/

Ponadto komunikację w regionie znacznie ułatwia transport publiczny w tym:

– połączenia kolejowe dostępne w takich miejscowościach jak Skawina, Radziszów, Rzozów, Wola Radziszowska, Borek Szlachecki, Zelczyna, Wielkie Drogi oraz Jaśkowice. Aktualne rozkłady znajdziecie na stronie https://koleo.pl/

– połączenia autobusowe w tym autobusy aglomeracyjne KMK oraz komunikację gminną. Po więcej informacji zapraszamy na stronę: https://www.gminaskawina.pl/mobilnosc-i-komunikacja/komunikacja/komunikacja-autobusowa

Więcej informacji o gminie Skawina możecie poszukać w aplikacjach turystycznych: